Biologia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 14.

Kategoria: Metabolizm - pozostałe Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono przemiany biochemiczne zachodzące w komórkach trzech różnych narządów biegacza podczas sprintu – bardzo intensywnego biegu na krótkich dystansach (do 400 m).

14.1. (0–1)

Wypisz ze schematu oznaczenie cyfrowe, które symbolizuje proces glikogenolizy, oraz wymień nazwy wszystkich narządów, w których ten proces zachodzi.

Glikogenoliza:
Narządy:

14.2 (0–2)

Na podstawie analizy schematu opisz, na czym polega różnica w przemianach mleczanu w komórkach wątroby i w komórkach mięśnia sercowego organizmu biegacza. W odpowiedzi odnieś się do obu narządów.

Rozwiązanie

14.1. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe podanie oznaczenia cyfrowego glikogenolizy wraz z prawidłowym podaniem wszystkich trzech narządów, w których ten proces zachodzi.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.

Rozwiązanie

  • Glikogenoliza – 1,
  • Narządy – wątroba, mięsień, serce

14.2. (0–2)

Schemat punktowania
2 p. – za prawidłowe opisanie różnicy w przemianach mleczanu przez komórki wątroby i przez komórki mięśnia sercowego uwzględniające produkt przekształcania mleczanu oraz sposób jego wykorzystania w obu narządach, czyli powstanie odpowiednio: glukozy w wątrobie – jako źródła energii do pracy innych komórek i pirogronianu w komórkach serca – jako substratu oddychania komórkowego tylko dla pracy serca.
1 p. – za prawidłowe opisanie różnicy w przemianach mleczanu tylko w komórkach wątroby lub tylko w komórkach mięśnia sercowego uwzględniające produkt przekształcania mleczanu oraz sposób jego wykorzystania.
lub za odniesienie się do komórek obu narządów uwzględniające jedynie produkty przekształcania mleczanu bez sposobu ich wykorzystania
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
W komórkach wątroby – mleczan przekształcany jest początkowo w pirogronian, a następnie w glukozę, która wraca do krwi i może być wykorzystywana, jako źródło energii (przez inne komórki organizmu),
natomiast
w komórkach mięśnia sercowego – mleczan przekształcany jest tylko do pirogronianu, który staje się substratem do oddychania w tych komórkach.