Biologia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 21.
Bliźnięta mogą być albo jednojajowe (monozygotyczne), albo dwujajowe (dizygotyczne).
21.1. (0–1)
Wybierz i zaznacz w tabeli odpowiedź A lub B, która jest poprawnym dokończeniem poniższego zdania, oraz jej uzasadnienie spośród odpowiedzi 1.–3.
Klonami można nazwać bliźnięta
| A. | jednojajowe, | ponieważ powstały | 1. | z tej samej komórki jajowej i różnych plemników, mają różne zestawy genów, ale są tej samej płci. |
| 2. | z tej samej komórki jajowej i tego samego plemnika, mają identyczny zestaw genów i są tej samej płci. | |||
| B. | dwujajowe, | |||
| 3. | z różnych komórek jajowych i różnych plemników, mają różne zestawy genów, ale mogą być tej samej płci. |
21.2. (0–1)
Wyjaśnij, uwzględniając podłoże genetyczne, dlaczego w razie konieczności wykonania przeszczepu dla danej osoby najlepszym dawcą byłby bliźniak jednojajowy.
Rozwiązanie
21.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowy wybór bliźniąt jednojajowych (A) wraz z prawidłowym uzasadnieniem (2).
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
A. 2
21.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za prawidłowe wyjaśnienie przeszczepu uwzględniające pokrewieństwo genetyczne
i zgodność tkankową.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
Bliźniak jednojajowy byłby najlepszym dawcą, ponieważ:
- jest klonem i ma taki sam zestaw genów, a więc powinien mieć najwyższą z możliwych zgodność tkankową.
- ma identyczną informację genetyczną, a więc i antygeny, co powoduje, że układ immunologiczny biorcy traktuje taki przeszczep, jak swój organizm.
