Biologia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 19.

Kategoria: Fizjologia roślin Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przykładem rośliny pasożytniczej jest kanianka pospolita (Cuscuta europaea). Jest to roślina jednoroczna, o czerwonawych, bezzieleniowych, bezlistnych pędach do 1 m długości. Ta roślina owija się wokół rośliny żywicielskiej, z której czerpie wodę i substancje organiczne za pomocą ssawek wyrastających z łodygi. Ssawki wrastają do wiązek przewodzących rośliny żywicielskiej. Korzenie zanikają po wykiełkowaniu rośliny. Kanianka pospolita ma różowe kwiaty obupłciowe, zebrane w pęczki. Owocem jest torebka, a jej nasiona są zdolne do kiełkowania nawet po 30 latach.

Na podstawie: P. Jedynak, Roślinne bestie, „Wiedza i Życie”, czerwiec 2011.

Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykaż, że kanianka jest rośliną pasożytniczą. Odpowiedź uzasadnij, wymieniając po jednej cesze budowy kanianki jako rośliny i jako pasożyta.

  1. Kanianka jest rośliną, ponieważ:
  2. Kanianka jest pasożytem, ponieważ:

Rozwiązanie

Schemat punktowania

2 p. – za prawidłowe wykazanie, że kanianka jest rośliną pasożytniczą, polegające na podaniu na podstawie tekstu jednej cechy budowy kanianki jako rośliny i jednej cechy budowy kanianki jako pasożyta.
1 p. – za uzasadnienie polegające na podaniu na podstawie tekstu tylko jednej cechy budowy kanianki jako rośliny lub tylko jednej cechy budowy kanianki jako pasożyta.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.

Przykładowe rozwiązanie

Kanianka jest rośliną, ponieważ:

  • ma organy roślinne takie jak pęd / korzenie / (barwn, obupłciowe) kwiaty,
  • wykształca: owoce / nasiona.

Kanianka jest pasożytem, ponieważ:

  • ma bezzieleniowe łodygi pozbawione liści,
  • nie ma chlorofilu,
  • ma haustoria / ssawki (za pomocą których pobiera z rośliny żywicielskiej wszystkie związki chemiczne niezbędne do życia).