Biologia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1.
Ściana komórkowa u roślin lądowych to struktura zbudowana głównie z celulozy – substancji o dużej wytrzymałości na rozciąganie i stanowiącej włóknisty szkielet ściany, a także z pektyn i hemicelulozy – wypełniających ten szkielet.
| a) | Wykaż związek między budową ściany komórkowej a funkcją, jaką ta ściana pełni w komórce. |
| b) | Spośród wymienionych nazw wybierz i podkreśl wszystkie odnoszące się do organizmów, których komórki mają ścianę komórkową. |
brunatnice skorupiaki podstawczaki orzęski bakterie Gram-ujemne
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wykazanie związku między wybranym elementem budowy ściany
komórkowej a funkcją, jaką dzięki obecności tego elementu ściana pełni w komórce.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Celulozowy szkielet ściany komórkowej nadaje kształt komórkom.
- Włókna celulozowe zabezpieczają przed nadmiernym rozciąganiem ściany i rozerwaniem protoplastu.
- Wypełnienie szkieletu pektynami / hemicelulozami zabezpiecza przed wnikaniem patogenów do komórki.
- Wysycenie szkieletu ligniną nadaje ścianie komórkowej sztywność, co zapewnia komórce większą wytrzymałość mechaniczną.
- Kutyna na powierzchni ściany komórkowej ogranicza utratę wody z komórki.
Uwaga:
Nie uznaje się odpowiedzi zbyt ogólnych, nieodnoszących się do konkretnych związków chemicznych. Np. odpowiedź „Struktura ściany komórkowej zapewnia sztywność komórkom” określa jedynie funkcję ściany, a nie wykazuje związku między jej budową a funkcją.
Nie uznaje się tylko stwierdzenia, że ściana komórkowa pełni funkcję ochronną, bez określenia czynnika, przed którym chroni komórkę.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wskazanie wszystkich trzech grup organizmów, których komórki mają ścianę
komórkową.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
brunatnice skorupiaki podstawczaki orzęski bakterie Gram-ujemne
