Biologia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 2.
Kategoria:
Budowa i funkcje komórki
Typ:
Podaj i uzasadnij/wyjaśnij
Umieszczenie żywej komórki w roztworze hipotonicznym skutkuje stopniowym napływem do jej wnętrza wody, co powoduje zwiększanie się objętości komórki i w efekcie może prowadzić do jej pęknięcia.
| a) | Podaj, jakich komórek – roślinnych czy zwierzęcych – dotyczy ten opis. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do zjawiska zachodzącego w tych komórkach i do ich budowy. |
| b) | Określ konsekwencje umieszczenia komórki roślinnej w roztworze hipertonicznym. |
Rozwiązanie
a)
(0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za wskazanie komórki zwierzęcej i poprawne uzasadnienie, odnoszące się do braku
ściany komórkowej w tym rodzaju komórek, czyli braku ochrony komórek przed
pęknięciem w przypadku napływu wody do komórki.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Zwierzęca, ponieważ pęka pod wpływem napływu wody, gdyż jest otoczona tylko błoną komórkową.
- Jest to komórka zwierzęca – otoczona jest wyłącznie błoną komórkową, a w wyniku osmotycznego napływu wody do wnętrza komórki powiększa się jej objętość.
- Opis dotyczy komórek zwierzęcych, ponieważ komórka ta nie ma ściany komórkowej i dlatego wskutek nadmiernego napływu wody do jej wnętrza komórka pęka.
- Jest to komórka zwierzęca, ponieważ w tym przypadku wzrost ciśnienia spowodowany osmotycznym napływem wody rozerwie błonę komórkową, z uwagi na brak ściany komórkowej.
b)
(0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawną odpowiedź, odnoszącą się w sposób pośredni lub bezpośredni
do plazmolizy.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Z komórki roślinnej umieszczonej w roztworze hipertonicznym odpływa woda i wskutek tego protoplast odstaje od ściany komórkowej.
- Na skutek osmotycznego odpływu wody z komórki dojdzie do plazmolizy.
