Zadania maturalne z biologii

Znalezionych zadań - 1894

Strony

951

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 10. (1 pkt)

Układ immunologiczny Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W tabeli przedstawiono wybrane cząsteczki i komórki uczestniczące w zwalczaniu zakażeń.

Uzupełnij tabelę – wpisz w miejsca oznaczone literami A, B, C i D odpowiednie rodzaje odporności warunkowanej przez wymienione w tabeli cząsteczki i komórki. Wybierz je z poniższych:

nieswoista,           swoista,           komórkowa,           humoralna.

Rodzaje odporności A. ................ B. ..................
C. ..................... interferony
lizozym
fagocyty
komórki NK
D. ...................... przeciwciała limfocyty Tc
952

Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 10. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Substraty niektórych szlaków biochemicznych zostają włączone do reakcji po uprzednim połączeniu się ze związkami określanymi jako akceptory.

Uzupełnij puste miejsca w tabeli nazwami niżej podanych związków chemicznych tak, aby poprawnie określić akceptory i przyłączane do nich związki chemiczne.

acetylo-CoA (acetylokoenzym A)
CO2
fosfoenolopirogronian
NAD+ (dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy)

Szlak/cykl biochemiczny Akceptor Cząsteczka przyłączana do cząsteczki akceptora
cykl Calvina rybulozodisfosforan (RuDP)
reakcja pomostowa wodór
cykl Krebsa kwas szczawiooctowy
asymilacja CO2 u roślin C4 CO2
953

Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 10. (3 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Stawonogi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Postać dorosła niepylaka apollo odżywia się nektarem roślin łąkowych, a gąsienice żerują na światłożądnym rozchodniku wielkim. W Polsce niepylak apollo występuje tylko wyspowo na terenie Tatr i Pienin, gdzie wyginął na większości stanowisk w XX wieku. Jest to związane przede wszystkim z masowym zalesianiem halizn i nieużytków oraz z zaprzestaniem wypasu owiec, a także z rozwojem przemysłu i infrastruktury rejonów górskich.

Na podstawie: http://apollo.natura2000.pl/Cykl życiowy niepylaka apollo

10.1. (0–1)

Wyjaśnij dlaczego zarastanie (zalesianie) łąk górskich zagraża występowaniu niepylaka apollo.

10.2. (0–1)

Obecnie w Tatrzańskim Parku Narodowym na łąkach górskich znów pasą się owce. Wykaż znaczenie decyzji o wypasaniu owiec na tych łąkach dla stworzenia niepylakowi apollo odpowiednich warunków rozwoju.

10.3. (0–1)

Podaj nazwę stadium rozwojowego owadów, które jest charakterystyczne wyłącznie dla przeobrażenia zupełnego, i określ jego rolę w rozwoju owada.

954

Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 10. (4 pkt)

Skład organizmów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Poniżej przedstawiono wzory strukturalne trzech węglowodanów.

Na podstawie: N.A. Campbell, J.B. Reece, L.A. Urry, M.L. Cain, S.A. Wasserman, P.V. Minorsky, R.B. Jackson, Biologia, Poznań 2013, s. 70.
a)Na podstawie analizy przedstawionych wzorów i posiadanej wiedzy oceń prawdziwość informacji dotyczących budowy węglowodanów. Wpisz znak X w odpowiednie komórki tabeli.
Lp. Informacja Prawda Fałsz
1. Cząsteczka monosacharydu zbudowana jest z co najmniej 3 atomów węgla.
2. W cząsteczce monosacharydu każdy atom węgla połączony jest z grupą hydroksylową.
3. Obecność polarnych grup hydroksylowych sprawia, że monosacharydy są hydrofobowe.
b)Podaj przykład, innej niż przedstawiona powyżej, pentozy i określ jej biologiczne znaczenie.
c)Każdemu z cukrów (I–III) przyporządkuj spośród A–D jego znaczenie dla organizmu roślinnego.
  1. Jest głównym materiałem energetycznym dla komórek.
  2. Stanowi związek wyjściowy do tworzenia cukrów bardziej złożonych.
  3. Wchodzi w skład kwasów nukleinowych.
  4. Stanowi materiał budulcowy ściany komórkowej roślin.
d)Wyjaśnij, dlaczego cukry proste nie mogą być materiałem zapasowym w komórkach zwierząt. W odpowiedzi uwzględnij ich rozpuszczalność w wodzie.
955

Matura Maj 2015, Poziom podstawowy (Formuła 2007)Zadanie 11. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Odruchy są to utrwalone, automatyczne reakcje organizmu na różnego rodzaju bodźce.

Określ rodzaj każdego z odruchów wymienionych w tabeli. Zaznacz B (bezwarunkowy), jeśli dany odruch jest przykładem odruchu bezwarunkowego, albo W (warunkowy) – jeśli jest to przykład odruchu warunkowego.

1. Cofanie ręki po ukłuciu igłą. B W
2. Wydzielanie śliny po dotknięciu języka. B W
3. Wydzielanie śliny na widok czekolady. B W
956

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 11. (2 pkt)

Fizjologia roślin Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Mechanizm działania komórek szparkowych związany jest z przemieszczaniem się jonów i związków organicznych między komórkami szparkowymi i epidermalnymi. Zwłaszcza zmiany stężenia jonów K+, które wpływają na stopień uwodnienia cytoplazmy, są ściśle powiązane ze stanami otwarcia lub zamknięcia szparki. Stwierdzono, że wzrost stężenia K+ skutkuje zwiększeniem uwodnienia cytoplazmy komórek szparkowych. W tabeli poniżej przedstawiono zawartość jonów potasu w komórkach aparatu szparkowego bobu.

Na podstawie: H. Marschner, Marschner's Mineral Nutrition of Higher Plants, Academic Press Elsevier, 2012.
a)Uzupełnij tabelę, wykorzystując określenia podane w nawiasach – tak, aby ilustrowała ona poprawną zależność występującą w aparatach szparkowych.
Zawartość jonów K+ /aparat szparkowy (10-14 mol) Objętość komórek szparkowych
(mniejsza, większa)
Stan aparatu szparkowego
(otwarty, zamknięty)
424
20
b)Wyjaśnij, w jaki sposób zmniejszenie stopnia rozwarcia szparek wpływa na utrzymanie zrównoważonej gospodarki wodnej rośliny, w sytuacji zmniejszonej dostępności wody w podłożu.
957

Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 11. (2 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Autonomiczny układ nerwowy człowieka składa się z dwóch działających antagonistycznie części: współczulnej i przywspółczulnej. W tabeli przedstawiono przykłady efektów oddziaływania autonomicznego układu nerwowego na wybrane narządy trzech układów narządów w organizmie człowieka.

Efekt działania układu
przywspółczulnego współczulnego
serce zmniejszenie częstości skurczów serca
zwiększenie częstości skurczów serca
gruczoły jelitowe wzrost wydzielania enzymów trawiennych
zmniejszenie wydzielania enzymów trawiennych
oskrzela (mięśnie oskrzelowe)
zwężenie oskrzeli rozszerzenie oskrzeli

11.1. (0–1)

Podaj, do której części autonomicznego układu nerwowego – współczulnej czy przywspółczulnej – odnosi się określenie używane w sytuacji zagrożenia: „walcz lub uciekaj”. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając wybrany z tabeli przykład działania tego układu w powiązaniu z pracą mięśni szkieletowych.
 

11.2. (0–1)

Przedstaw, jakie znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ma antagonistyczne działanie obu części autonomicznego układu nerwowego w sytuacji wystąpienia zagrożenia i po jego ustąpieniu.

958

Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007)Zadanie 11. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Chemosynteza, podobnie jak fotosynteza, przebiega w dwóch fazach:

I. wytwarzanie „siły asymilacyjnej” (ATP i NADPH + H+ )
II. asymilacja CO2.

Reakcje przedstawione poniżej są uproszczonymi zapisami przebiegu jednej z wymienionych faz chemosyntezy zachodzącej w komórkach bakterii nitryfikacyjnych.

2NH3 + 3O2 → 2HNO2 + 2H2O + energia
2HNO2 + O2 → 2HNO3 + energia

a)Określ, którą fazę – I czy II – ilustrują przedstawione reakcje. Odpowiedź uzasadnij.
b)Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią bakterie nitryfikacyjne w obiegu azotu w przyrodzie.
959

Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 11. (2 pkt)

Ryby Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono działanie przeciwprądowego mechanizmu wymiany gazowej (zasady przeciwprądu) w skrzelach ryb kostnoszkieletowych.
Liczby określają ciśnienie parcjalne tlenu (w mm Hg) w wodzie przepływającej przez skrzela i we krwi naczyń włosowatych.

11.1. (0–1)

Podaj nazwę procesu, dzięki któremu tlen z wody przepływającej przez skrzela przedostaje się do krwi.

11.2. (0–1)

Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

1. Zasada przeciwprądu polega na tym, że kierunek przepływu wody przez blaszki skrzelowe i kierunek przepływu krwi w naczyniach włosowatych skrzeli są przeciwne. P F
2. Dzięki zasadzie przeciwprądu na całej powierzchni blaszki skrzelowej jest zachowana korzystna dla wymiany gazowej różnica ciśnień parcjalnych. P F
3. Gdy krew wpływa do naczynia włosowatego, kontaktuje się z wodą, która rozpoczyna opływanie skrzeli. P F
960

Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)Zadanie 11. (3 pkt)

Budowa i funkcje komórki Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Wśród komórek eukariotycznych wyróżnia się komórki roślinne, zwierzęce i komórki grzybowe. Na rysunku przedstawiono dwa rodzaje komórek eukariotycznych (A i B), w których cyframi (1–7) oznaczono ich organelle.

Na podstawie: A.J. Lack, D.E. Evans, Biologia roślin. Krótkie wykłady, Warszawa 2003, s. 4;
J. Nicklin, K. Graeme-Cook, R. Killington, Mikrobiologia. Krótkie wykłady, Warszawa 2012, s. 208, 220.
a)Rozpoznaj rodzaje komórek eukariotycznych przedstawione na rysunku. Podpisz każdą z nich oraz podaj element budowy różniący je od siebie.
b)Do każdego z elementów budowy oznaczonych cyframi 1 i 2 przyporządkuj po dwa zdania wybrane spośród I–VI, które ten element opisują.
  1. Jest zbudowany z glikoprotein i kolagenu.
  2. Jest zbudowany głównie z węglowodanów.
  3. Jest zbudowany głównie z lipidów i białek.
  4. Oddziela protoplast od środowiska zewnętrznego.
  5. Chroni protoplast przed parowaniem i patogenami.
  6. Uniemożliwia wzrost komórki.

Element budowy 1
Element budowy 2

c)
Uzupełnij tabelę przedstawiającą procesy zachodzące w organellach komórek A oraz B. W odpowiednich rubrykach wpisz nazwy poszczególnych organelli oraz wstaw znak +, jeśli wymieniony w tabeli proces zachodzi w organellum danej komórki lub znak –, jeśli nie zachodzi.
 
Oznaczenie cyfrowe organellum Nazwa organellum Biosynteza białek Synteza ATP
komórka A komórka B komórka A komórka B
4
5
6

Strony