Biologia - Informator CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 10.
Mioglobina jest białkiem występującym w mięśniach kręgowców. U ssaków nurkujących służy jako magazyn tlenu: pozwala na pracę mięśni w warunkach chwilowego niedotlenienia całego organizmu. Natomiast obecność mioglobiny w mięśniach pozostałych ssaków przede wszystkim wpływa na efektywność dyfuzji tlenu z krwi do mięśni.
Na poniższym wykresie przedstawiono powinowactwo mioglobiny do tlenu oraz powinowactwo hemoglobiny do tlenu w pięciu różnych pH.
J.M. Berg, J.L. Tymoczko, L. Stryer, Biochemia, Warszawa 2009, s. 183–193.
10.1. (0–1)
Określ, jaki wpływ na dyfuzję tlenu z krwi do włókien mięśniowych ma mioglobina występująca w cytozolu tych komórek. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do danych przedstawionych na wykresie.
10.2. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby w poprawny sposób opisywało ono procesy wymiany gazowej zachodzące w płucach człowieka. W każdym nawiasie podkreśl właściwe określenie.
Podczas wymiany gazowej w płucach człowieka dyfuzja CO2 z krwi do pęcherzyków płucnych jest przyczyną (wzrostu / spadku) pH krwi, a dzięki temu następuje (wzrost / spadek) powinowactwa hemoglobiny do tlenu.
10.3. (0–1)
Uzupełnij poniższy schemat tak, aby poprawnie ilustrował drogę tlenu z powietrza pęcherzykowego, aż do jego wykorzystania w procesie tlenowego oddychania wewnątrzkomórkowego. Wpisz we właściwe miejsca wymienione poniżej nazwy.
tlen cząsteczkowy → → →
Rozwiązanie
10.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za określenie, że mioglobina zwiększa efektywność dyfuzji tlenu z krwi do włókien
mięśniowych, wraz z uzasadnieniem odnoszącym się do większego powinowactwa
mioglobiny do tlenu w porównaniu z hemoglobiną.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Obecność mioglobiny zwiększa efektywność dyfuzji tlenu z krwi do włókien mięśniowych, ponieważ mioglobina ma powinowactwo do tlenu większe od hemoglobiny.
- Mioglobina usprawnia dyfuzję tlenu z krwi do mięśni, ponieważ ma większe powinowactwo do tlenu niż hemoglobina.
- Mioglobina ma większe powinowactwo do tlenu i dzięki temu wiąże tlen nawet przy niskim pO2 w komórkach mięśni, dzięki czemu zwiększa dyfuzję tlenu z krwi do mięśni.
- Mioglobina ma większe powinowactwo do tlenu od hemoglobiny, dzięki czemu przejmuje tlen od hemoglobiny i go magazynuje.
10.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za podkreślenie właściwych określeń w obu nawiasach.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Podczas wymiany gazowej w płucach człowieka dyfuzja CO2 z krwi do pęcherzyków płucnych
jest przyczyną (wzrostu / spadku) pH krwi, a dzięki temu następuje (wzrost / spadek)
powinowactwa hemoglobiny do tlenu.
10.3. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za poprawne uporządkowanie wszystkich nazw.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
tlen cząsteczkowy → oksyhemoglobina → oksymioglobina → mitochondrium
