1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 74.

Kategoria: Układ immunologiczny Choroby człowieka Typ: Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Droga szerzenia chorób zakaźnych, inaczej droga zakażenia – to sposób i mechanizm przenoszenia zarazków do organizmu ze środowiska zewnętrznego.
Możliwe jest przeniesienie zarazków przez kontakt seksualny, drogą pokarmową, oddechową, przez krew i przez wektory (stawonogi, gryzonie).
Jednym z najbardziej skutecznych sposobów profilaktyki chorób zakaźnych, obok przestrzegania zasad higieny osobistej i żywienia, są szczepienia.

Na podstawie: W. Irving, T. Boswell, D. Ala'Aldeen, Mikrobiologia medyczna. Krótkie wykłady, Warszawa 2012, s. 6.
a)Wśród wymienionych poniżej chorób bakteryjnych podkreśl wszystkie te, w przypadku których człowiek chory nie stanowi bezpośredniego źródła zakażenia.

Choroby: borelioza, czerwonka bakteryjna, dur brzuszny, cholera, gruźlica, tężec, wąglik.

b)Podaj, inny niż szczepienie, sposób zapobiegania zachorowaniu na cholerę.
c)Uzasadnij, że szczepionka zapewnia organizmowi odporność swoistą czynną. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm jej działania.

Rozwiązanie

a)
(0-1)

borelioza, tężec

b)
(0-1)

Przykłady poprawnych odpowiedzi
Należy pić czystą przegotowaną wodę (spożywać gotowany pokarm / przestrzegać zasad higieny osobistej).

c)
(0-1)

Przykład poprawnej odpowiedzi
Szczepionka zawiera osłabione patogeny o działaniu antygenowym, które inicjują reakcję odpornościową w organizmie, prowadząc do wytworzenia swoistych przeciwciał (komórek pamięci immunologicznej) skierowanych przeciwko takim patogenom, które spowodowały ich wytworzenie.

Wskazówki

a)
Jeśli znasz drogi zakażenia wymienionych chorób bakteryjnych, możesz określić zasady ich profilaktyki, wynikające z odpowiedniego postępowania człowieka oraz możesz ocenić zagrożenia wynikające z kontaktów z chorymi. Przeanalizuj więc te zagrożenia, wynikające z dróg zarażania się wymienionymi bakteriami. Bakterie boreliozy przenoszone są przez zakażone nimi kleszcze, natomiast laseczkami tężca zarazić się można w wyniku zanieczyszczenia świeżej rany najczęściej ziemią lub w wyniku skaleczenia się brudnym szkłem, gwoździem, drzazgą.

b)
Cholera to bardzo zaraźliwa choroba zakaźna przewodu pokarmowego, której przyczyną jest spożycie pokarmu lub wody skażonej szczepami przecinkowca cholery. Chorych należy bezwzględnie izolować. Dlatego zachowanie higieny osobistej i żywienia w profilaktyce tej choroby są podstawową zasadą.

c)
W uzasadnieniu rodzaju odporności wywoływanej przez szczepionkę możesz odnieść się zarówno do swoistości przeciwciał, jak i do czynnego ich wytwarzania przez organizm pod wpływem wprowadzanych przez szczepionkę do organizmu antygenów zarazków. Wytworzone przeciwciała neutralizują zarazki. Jednocześnie z przeciwciałami, których aktywność jest krótka, w wyniku szczepienia organizm wytwarza długotrwale aktywne komórki pamięci immunologicznej, mające na powierzchni receptory dla konkretnych antygenów i szybko wytwarzające swoiste przeciwciała pod wpływem ponownego kontaktu z tymi konkretnymi antygenami. Wytworzenie pamięci immunologicznej jest głównym celem szczepień.