Niektóre rośliny do zakwitania wymagają odpowiednich bodźców zewnętrznych. Najczęściej są to właściwy stosunek długości dnia i nocy – tzw. fotoperiod lub czasowe potraktowanie młodych roślin niską temperaturą, czyli tzw. wernalizacja.
Przeprowadzono doświadczenie, którego celem było zbadanie wpływu fotoperiodu i wernalizacji siewek na zakwitanie pewnej odmiany pszenicy ozimej. W tym celu hodowane rośliny podzielono na dwie grupy:
grupa I – rośliny, które hodowano cały czas w temperaturze ok. 20 °C (brak wernalizacji), rozdzielono i połowę z nich hodowano w warunkach krótkiego dnia, a drugą połowę hodowano w warunkach dnia długiego,
grupa II – rośliny, które poddano wernalizacji, rozdzielono i również hodowano w temperaturze 20 °C – połowę tych roślin w warunkach krótkiego dnia, a drugą połowę w warunkach dnia długiego.
Krótki dzień w doświadczeniu to mniej niż 10 godzin oświetlenia, a długi dzień – więcej niż 10 godzin oświetlenia.
Wyniki tego doświadczenia przedstawiono na rysunku.
a)
Sformułuj wniosek wynikający z powyższego doświadczenia, który dotyczy warunków niezbędnych do zakwitania tej odmiany pszenicy w środowisku naturalnym.
b)
Wyjaśnij, dlaczego w krajach tropikalnych położonych blisko równika nie należy wprowadzać upraw odmiany pszenicy, która była badana w doświadczeniu. Podaj argument odnoszący się do wyników tego doświadczenia.
Na opakowaniach nawozów dla roślin doniczkowych znajdują się dokładne informacje dotyczące ich stosowania. Używanie roztworu nawozów o zbyt wysokim stężeniu jest dla roślin szkodliwe i może skutkować m.in. ich zwiędnięciem.
Wyjaśnij, dlaczego podlewanie roślin roztworami nawozów o zbyt wysokim stężeniu może skutkować ich zwiędnięciem.
Do doświadczenia, którego celem było zbadanie roli liścieni we wzroście i rozwoju rośliny, użyto 30 skiełkowanych nasion fasoli (siewek posiadających kilkumilimetrowy korzeń), umieszczonych w odrębnych naczyniach z wodą wodociągową. Siewki podzielono na trzy zestawy (I–III) po 10 sztuk:
I – siewki, którym pozostawiono oba liścienie,
II – siewki, którym usunięto jeden liścień,
III – siewki, którym usunięto oba liścienie.
Wszystkie zestawy umieszczono w jednakowych warunkach temperatury i oświetlenia. Podczas doświadczenia obserwowano rozwój roślin, a po tygodniu zmierzono długość ich
liści, łodyg i korzeni.
Na rysunku przedstawiono przebieg i wyniki doświadczenia.
a)
Określ, który zestaw jest w doświadczeniu próbą kontrolną. Odpowiedź uzasadnij.
b)
Sformułuj wniosek uwzględniający funkcję liścieni we wzroście i rozwoju siewki.
Przeprowadzono dwa doświadczenia z roślinami pomidora i tytoniu. W pierwszym
doświadczeniu (rys. 1) zaszczepiono łodygę tytoniu na podkładce z korzenia pomidora,
w wyniku czego rozwinęły się normalne liście tytoniu, ale zupełnie pozbawione nikotyny.
W drugim doświadczeniu (rys. 2) zaszczepiono łodygę pomidora na korzeniach tytoniu
i zaobserwowano, że liście pomidora zawierały nikotynę.
Wyniki obu doświadczeń przedstawiono na rysunkach 1 i 2.
Na podstawie wyników eksperymentu sformułuj wniosek dotyczący miejsca syntezy nikotyny.
Przeprowadzono doświadczenie, do którego przygotowano dwa zestawy doświadczalne:
zestaw I – trzy świeżo odcięte liście kalarepy umieszczone w naczyniu z wodą
zestaw II – trzy świeżo odcięte liście kalarepy umieszczone w naczyniu z roztworem
cytokininy (kinetyny).
Oba zestawy umieszczono w ciemności. Po sześciu dniach stwierdzono, że liście kalarepy
umieszczone w naczyniu z wodą zżółkły a ich chloroplasty uległy degeneracji, natomiast
liście umieszczone w roztworze cytokininy zachowały żywozieloną barwę i normalnie
wykształcone chloroplasty.
Na podstawie przedstawionego opisu sformułuj problem badawczy do tego doświadczenia.
Wykonano doświadczenie, którego celem było zbadanie roli procesu transpiracji
w transporcie wody u roślin. W słoju z wodą umieszczono kilka liści selera naciowego.
Na powierzchnię wody naniesiono cienką warstwę oleju i zaznaczono poziom wody. Słój
umieszczono w ciepłym pomieszczeniu. Po trzech godzinach zaobserwowano, że poziom
wody w słoju obniżył się, co zilustrowano na poniższym rysunku.
a)
Sformułuj hipotezę badawczą potwierdzoną wynikiem doświadczenia.
b)
Wyjaśnij znaczenie warstwy oleju na powierzchni wody w tym doświadczeniu.
Poniższe informacje wykorzystaj do rozwiązania zadania 25. i 26.
Azot i potas wywierają największy wpływ na wysokość i jakość plonów (zawartość sacharozy
w korzeniach) buraków cukrowych. Badano wysokość plonów buraków cukrowych
nawożonych dwoma różnymi dawkami azotu w zależności od odpowiednich dawek potasu.
Wyniki przedstawiono w tabeli.
Ilość potasu (w formie K2O) w kg/ha
Plony buraków cukrowych w t/ha przy dawkach azotu
120 kg/ha
180 kg/ha
bez potasu
50
51
80
53
55
160
56
58
240
58
60
Na podstawie: Buraki cukrowe, http://www.kali-gmbh.com.pl
Na podstawie powyższych danych narysuj diagram słupkowy, ilustrujący wpływ
stosowanego nawożenia na wysokość plonów buraków cukrowych. Zastosuj jeden układ
współrzędnych i poniższą legendę.
Poniższe informacje wykorzystaj do rozwiązania zadania 25. i 26.
Azot i potas wywierają największy wpływ na wysokość i jakość plonów (zawartość sacharozy
w korzeniach) buraków cukrowych. Badano wysokość plonów buraków cukrowych
nawożonych dwoma różnymi dawkami azotu w zależności od odpowiednich dawek potasu.
Wyniki przedstawiono w tabeli.
Ilość potasu (w formie K2O) w kg/ha
Plony buraków cukrowych w t/ha przy dawkach azotu
120 kg/ha
180 kg/ha
bez potasu
50
51
80
53
55
160
56
58
240
58
60
Na podstawie: Buraki cukrowe, http://www.kali-gmbh.com.pl
Azot jest pierwiastkiem niezbędnym m.in. do wytwarzania chlorofilu u roślin.
Wykaż zależność między niedoborem azotu a niską zawartością sacharozy w korzeniach buraków cukrowych.
Przeprowadzono doświadczenie, którego celem miało być sprawdzenie, czy podczas
kiełkowania zachodzą w nasionach procesy metaboliczne. Termos napełniono kiełkującymi
nasionami (ziarnami) pszenicy i szczelnie zamknięto korkiem. W korku umieszczono
termometr w sposób umożliwiający odczyt temperatury. Pomiary temperatury rejestrowano
co 3 godziny w ciągu 24 godzin trwania doświadczenia. Stwierdzono stopniowy wzrost
temperatury w próbie badawczej.
a)
Podaj, jak powinna wyglądać próba kontrolna do tego doświadczenia.
Na rysunkach przedstawiono dwa zestawy doświadczalne, które przygotowali uczniowie
w celu zbadania zjawiska osmozy. Dwa lejki napełnili 50% roztworem glukozy i szczelnie
zamknęli celofanem. Dwie zlewki wypełnili zimną wodą. Do drugiej zlewki dodali dwie łyżki
mąki ziemniaczanej (skrobi) i zawartość intensywne wymieszali. W zlewkach umieścili lejki
z roztworem glukozy, zaznaczając poziom cieczy w rurkach. Po kilku minutach
zaobserwowali, że w obydwu zestawach doświadczalnych poziom roztworu glukozy
w rurkach lejków podnosił się w podobnym tempie.
a)
Sformułuj problem badawczy do przeprowadzonego doświadczenia.
b)
Na podstawie wyniku doświadczenia wyjaśnij, dlaczego rośliny magazynują skrobię, a nie glukozę.
