Matura Maj 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 11. (2 pkt)
Autonomiczny układ nerwowy człowieka składa się z dwóch działających antagonistycznie części: współczulnej i przywspółczulnej. W tabeli przedstawiono przykłady efektów oddziaływania autonomicznego układu nerwowego na wybrane narządy trzech układów narządów w organizmie człowieka.
Efekt działania układu | ||
---|---|---|
przywspółczulnego | współczulnego | |
serce | zmniejszenie częstości skurczów serca |
zwiększenie częstości skurczów serca |
gruczoły jelitowe | wzrost wydzielania enzymów trawiennych |
zmniejszenie wydzielania enzymów trawiennych |
oskrzela (mięśnie oskrzelowe) |
zwężenie oskrzeli | rozszerzenie oskrzeli |
11.1. (0–1)
Podaj, do której części autonomicznego układu nerwowego – współczulnej czy przywspółczulnej – odnosi się określenie używane w sytuacji zagrożenia: „walcz lub uciekaj”. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając wybrany z tabeli przykład działania tego układu w powiązaniu z pracą mięśni szkieletowych.
11.2. (0–1)
Przedstaw, jakie znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ma antagonistyczne działanie obu części autonomicznego układu nerwowego w sytuacji wystąpienia zagrożenia i po jego ustąpieniu.