Zadania maturalne z biologii

Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 17. (1 pkt)

Inżynieria i badania genetyczne Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Uporządkuj etapy procesu prowadzącego do otrzymania transgenicznej kukurydzy wytwarzającej prowitaminę A. Wpisz w tabelę numery 2–6.

Etapy procesu	Kolejność
Gen kodujący prowitaminę A wstawiono do plazmidu bakterii.
Plazmid przecięto enzymami restrykcyjnymi.
Z komórki bakterii Agrobacterium tumefaciens wyizolowano plazmid.	1
Wyhodowano kukurydzę, która syntetyzuje prowitaminę A.
Zmodyfikowany plazmid wprowadzono do komórki bakterii.
Zainfekowano tkanki kukurydzy transgenicznymi bakteriami.

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 27. (2 pkt)

Ekologia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Łąka jest bogatym ekosystemem, w którym żyją trawy i inne rośliny zielne, owady, np. motyle i chrząszcze żywiące się liśćmi. Z kręgowców można spotkać jaszczurki, ptaki, np. owadożerną pliszkę żółtą, do której są przyczepione kleszcze, drapieżnego błotniaka łąkowego budującego gniazdo na ziemi oraz liczne ssaki: np. gryzonie, a nawet lisy. W glebie rozwijają się niektóre gatunki grzybów i bakterie, z których część żyje w korzeniach koniczyny – rośliny z rodziny bobowatych.

Na podstawie przedstawionych informacji uzupełnij tabelę – wybierz z tekstu i wpisz przykład organizmu reprezentującego wskazany w tabeli poziom troficzny opisanego ekosystemu.

Poziom troficzny	Przykład organizmu
producenci
konsumenci I rzędu
konsumenci II rzędu
destruenci

Matura Maj 2017, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 28. (2 pkt)

Ekologia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Określ relacje między organizmami żyjącymi na łące, wymienionymi w poniższej tabeli – wpisz w każdym wierszu nazwę rodzaju zależności międzygatunkowej.

	Relacje między:	Nazwa rodzaju zależności międzygatunkowej
1.	lisem polującym na gryzonie lub jaszczurki a błotniakiem
2.	lisem polującym na gryzonie a gryzoniami
3.	bakteriami korzeniowymi a koniczynami
4.	pliszką żółtą a kleszczami

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Skład organizmów Układ krążenia Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W białkach zbudowanych z jednego łańcucha polipeptydowego wyróżnia się strukturę pierwszo-, drugo- i trzeciorzędową. Jeżeli w skład białka wchodzą co najmniej dwa łańcuchy polipeptydowe, to białko takie ma także strukturę czwartorzędową. Każda ze struktur jest stabilizowana przez odpowiednie wiązania chemiczne.
Na rysunku przedstawiono dwa białka – mioglobinę i hemoglobinę.

Porównaj oba rodzaje białek przedstawione na rysunku – wpisz w tabelę właściwe informacje.

Białko	Najwyższa rzędowość struktury	Rodzaj tkanki, w której występuje	Główna funkcja
mioglobina
hemoglobina

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 2. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Na rysunku przedstawiono jądro komórkowe wraz z otaczającymi je strukturami błoniastymi.

Wpisz w tabeli nazwy struktur oznaczonych na rysunku literami A i B oraz podaj po jednej funkcji charakterystycznej dla każdej z nich.

	Nazwa struktury	Funkcja struktury
A.
B.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 3. (2 pkt)

Budowa i funkcje komórki Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W tabeli przedstawiono wybrane cechy różnych rodzajów komórek. Wpisz brakujące informacje.

Cechy	Komórka
Cechy	bakteryjna	zwierzęca	roślinna	grzyba
Lokalizacja DNA w komórce		jądro komórkowe; mitochondrium (u tlenowców)		jądro komórkowe; mitochondrium (u tlenowców)
Główny składnik budulcowy ściany komórkowej	mureina	brak (ściany komórkowej)
Główne materiały zapasowe	białka; cukry; tłuszcze		skrobia; białka; tłuszcze	glikogen; tłuszcze

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 4. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ kostny i mięśniowy Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Na rysunkach przedstawiono prawidłowe i trzy różne patologiczne krzywizny kręgosłupa. Strzałkami oznaczono miejsca zmian.

Na podstawie rysunków podaj, na czym polega każda z przedstawionych zmian patologicznych kręgosłupa – uwzględnij nazwę odcinka, w którym występuje wygięcie, i kierunek wygięcia (boczne, ku przodowi, ku tyłowi ciała).

	Odcinek kręgosłupa	Kierunek wygięcia
nadmierna kifoza
skolioza
nadmierna lordoza

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 5. (1 pkt)

Enzymy Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W tabeli przedstawiono niektóre klasy enzymów oraz ich funkcje.

Symbol	Nazwa klasy	Funkcja enzymu
A.	hydrolazy	rozkład wiązań chemicznych z udziałem wody
B.	liazy	rozkład wiązań chemicznych na drodze innej niż hydroliza czy utlenianie
C.	izomerazy	przenoszenie grup w obrębie cząsteczki

Uzupełnij poniższe schematy przemian węglowodanów. Wpisz w prostokąty nad strzałkami litery (A–C) oznaczające klasy enzymów katalizujących ich przebieg.

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Na rysunku przedstawiono budowę układu pokarmowego człowieka.

Uzupełnij tabelę – wpisz zarówno nazwy narządów wydzielających proenzymy trawienne wymienione w tabeli, jak i cyfry odpowiadające tym narządom na rysunku.

Proenzym	Narząd wydzielający proenzym	Narząd na rysunku
pepsynogen
trypsynogen

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 7. (3 pkt)

Nasienne Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunku przedstawiono budowę kwiatu pewnego gatunku rośliny okrytonasiennej.

7.1. (0–1)

Poniższym opisom (1.–3.) przyporządkuj odpowiednie elementy budowy kwiatu wybrane z rysunku (A–E).

Elementy okwiatu:
Struktura, w której powstają mikrospory:
Struktura, z której powstaje owocnia:

7.2. (0–1)

Określ, czy przedstawiony kwiat jest obupłciowy, czy – jednopłciowy. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do jego budowy.

7.3. (0–1)

Wyjaśnij, dlaczego w barwnych i pachnących kwiatach najczęściej wytwarzany jest lepki pyłek. W odpowiedzi uwzględnij znaczenie adaptacyjne wymienionych cech: zarówno kwiatu, jak i pyłku.