Zadania maturalne z biologii

581

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 24. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Dystrofia mięśniowa Beckera (BMD) jest uwarunkowana recesywnym allelem genu zlokalizowanego na krótkim ramieniu chromosomu X.

Zapisz genotypy podanych niżej osób, stosując na oznaczenie allelu genu wywołującego dystrofię literę b.

Mężczyzna chory na dystrofię
Kobieta nosicielka dystrofii

582

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 25. (1 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Skrzyżowano ze sobą dwie rośliny o kwiatach białych (P). Otrzymane potomstwo (F₁) miało w całości barwę czerwoną. Barwa kwiatów tych roślin zależy od dwóch par alleli: od allelu A zależy wytworzenie bezbarwnego prekursora barwnika czerwonego, a od allelu B zależy wytworzenie substancji zmieniającej bezbarwny prekursor w barwnik czerwony.

Poniżej podano przykłady genotypów w tej krzyżówce:

AABB, aabb, AaBb, aaBB, AAbb

Wybierz i zapisz genotypy pokolenia rodzicielskiego (P) oraz genotypy potomstwa (F₁):

Genotypy rodzicielskie (P)
Genotypy potomstwa (F₁)

583

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono dwie pary chromosomów homologicznych po zajściu pewnego procesu w czasie profazy pierwszego podziału mejotycznego.

a)	Podaj nazwę tego procesu.

b)	Podaj nazwę rodzaju zmienności genetycznej, która może być następstwem tego procesu, jeżeli przebiega on prawidłowo.

584

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 25. (3 pkt)

Nasienne Podaj/wymień

Kwiaty wielu gatunków roślin okrytonasiennych są zapylane przez wiatr.

a)	Wymień dwie cechy budowy kwiatów roślin okrytonasiennych, które są przystosowaniem do wiatropylności.

b)	Posługując się nazwami rodzajowymi, podaj dwa przykłady roślin okrytonasiennych zapylanych przez wiatr.

585

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Układ immunologiczny Podaj/wymień

U pewnej pacjentki w czerwcu 2008 r. specjaliści z Barcelony zastąpili uszkodzony fragment tchawicy jego sprawnym odpowiednikiem. Wszczepiony odcinek zrekonstruowano w następujący sposób:

Z ciała martwego dawcy pobrano tchawicę. Następnie oczyszczono ją z komórek, pozostawiając jedynie kolagenowy szkielet.
Do ponownego obudowania szkieletu kolagenowego wykorzystano komórki macierzyste pobrane ze szpiku kostnego pacjentki, które umieszczono na szkielecie.
Tak przygotowany fragment na cztery dni umieszczono w bioreaktorze i po tym czasie przeszczepiono pacjentce. Komórki macierzyste zróżnicowały się na odpowiednie komórki tkanek budujących tchawicę.

Po czterech dniach od operacji wszczepiony fragment z trudnością można było odróżnić od naturalnych tkanek, a po miesiącu rozwinął on własną sieć naczyń krwionośnych. Pacjentka po operacji nie brała leków immunosupresyjnych, które przeciwdziałają odrzuceniu przeszczepu.

Podaj dwa powody, dla których pacjentka nie musiała brać leków immunosupresyjnych.

586

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Mutacje Dziedziczenie Podaj/wymień

Poniżej przedstawiono kariotyp osoby, u której wystąpiła mutacja genetyczna dotycząca liczby chromosomów.

a)	Podaj, na czym polega nieprawidłowość w kariotypie tej osoby.

b)	Określ płeć tej osoby.

587

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 26. (2 pkt)

Dziedziczenie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Przedstawiony niżej schemat dotyczy dziedziczenia dwóch cech sprzężonych, których allele mają swoje loci na tym samym chromosomie (w tym przypadku nie występuje crossing over). Dziedziczenie dotyczy alleli warunkujących barwę i kształt nasion kukurydzy : AB – zielone, gładkie, ab – żółte, pomarszczone.

a)	Wpisz w odpowiednie miejsca schematu genotypy gamet rodziców i genotypy potomstwa powstałego na skutek krzyżowania osobników o genotypie pokazanym na schemacie.

b)	Na podstawie wpisanych genotypów potomstwa podaj ich fenotypy i ustal występujący w tym przypadku stosunek fenotypów.

588

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 26. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj/wymień

U motyla krępaka brzozowego obserwuje się melanizm przemysłowy przejawiający się częstszym występowaniem ciemnych mutantów na terenach uprzemysłowionych. Pierwotne formy motyla są jasno ubarwione.

Określ, jaki mechanizm ewolucji spowodował melanizm przemysłowy?

589

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 26. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj/wymień

Współczesny polski krajobraz ma prawie w całości charakter antropogeniczny – przekształcony na skutek różnych oddziaływań człowieka.

Podaj dwa przykłady działań człowieka mających wpływ na przekształcanie krajobrazu.

590

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (1 pkt)

Inżynieria i badania genetyczne Podaj/wymień

U roślin kwiatowych kluczowym genem inicjującym powstawanie kwiatów jest gen LEAFY. Badacze wprowadzili do komórek osiki kopię tego genu wyizolowanego z rzodkiewnika. Uzyskali rośliny, które kwitły i owocowały w wieku kilku miesięcy i przy wysokości kilku centymetrów. Dla porównania – w normalnych warunkach drzewo to zakwita w wieku 18–20 lat, kiedy osiągnie wysokość około 10 m.

Podaj jeden przykład praktycznego wykorzystania wyników badań przeprowadzonych z wykorzystaniem opisanej techniki inżynierii genetycznej.