Jedną z dróg reakcji organizmu na stresor jest droga nerwowa prowadząca do wydzielania
przez rdzeń nadnerczy adrenaliny i noradrenaliny. Konsekwencją są, np.:
podwyższone tętno i ciśnienie krwi, intensywna wentylacja płuc, zwiększenie dopływu krwi
do mięśni i mózgu, co zwiększa wydolność fizyczną i umysłową, zmniejszenie dopływu krwi
do niektórych narządów, np. do nerek i zatrzymanie wydalania moczu, rozszerzenie źrenic,
wzrost poziomu glukozy we krwi.
Zaznacz poniżej, która część autonomicznego układu nerwowego odpowiedzialna jest za opisaną szybką reakcję organizmu na stresor. Wyjaśnij znaczenie opisanych reakcji organizmu.
Objętość wydalanego moczu zależy między innymi od zawartości wody w organizmie.
Przy dużej zawartości wody w płynach ustrojowych krew ma większą objętość oraz mniejsze
stężenie osmotyczne (stężenie elektrolitów). Następstwem tego jest wchłaniane mniejszej
ilości wody w kanalikach nefronów i wydalanie większej objętości bardziej rozcieńczonego
moczu.
Na podstawie analizy powyższych informacji określ, jakie są następstwa zbyt małej zawartości wody w płynach ustrojowych, spowodowanej np. odwodnieniem na skutek biegunki.
Przygotowano sok z liści czerwonej kapusty. Miał on barwę ciemnoniebieską spowodowaną
występowaniem barwników – antocyjanów. Antocyjany w środowisku kwasowym zmieniają
barwę z niebieskiej na czerwoną i dlatego mogą być stosowane jako wskaźnik kwasowości.
Do dwóch probówek, oznaczonych A i B, wlano po 100 ml przygotowanego soku z kapusty.
Do probówki A nie dodano nic, a do probówki B dodano trochę drożdży i trochę cukru.
Obydwie probówki szczelnie oklejono folią. Po godzinie sprawdzono wyniki:
w probówce A nic się nie zmieniło,
w probówce B zaobserwowano zmianę zabarwienia soku z niebieskiego na czerwone.
a)
Podaj nazwę (lub wzór chemiczny) substancji, powstającej w opisanym doświadczeniu, która po rozpuszczeniu się w wodzie spowodowała zmianę zabarwienia soku w probówce B.
b)
Wyjaśnij, jaki proces chemiczny spowodował zmianę barwy soku.
Na schemacie przedstawiono udział przenośnika fosforanowego w transporcie fosfotrioz
i fosforanu. Pominięto zewnętrzną błonę chloroplastu i przestrzeń międzybłonową.
Na podstawie analizy schematu wyjaśnij, uwzględniając kierunki transportu, jakie znaczenie dla efektywnego przebiegu procesu fotosyntezy ma sprzężenie transportu fosfotrioz i fosforanu.
Transport substancji w drewnie i łyku, które tworzą wiązkę przewodzącą u roślin
okrytonasiennych odbywa się z różną szybkością, np. maksymalna szybkość przewodzenia
wody przez naczynia drewna u roślin zielnych wynosi 100 cm na minutę, a szybkość
przewodzenia asymilatów przez rurki sitowe łyka wynosi 2,8–11 cm na minutę.
Spośród niżej wymienionych cech tkanek roślinnych, wybierz dwie cechy budowy naczyń świadczące o przystosowaniu do opisanej funkcji i wyjaśnij ich znaczenie.
Niewielkie światło komórek w związku z silnie zgrubiałymi ścianami.
Częściowy lub całkowity zanik ścian poprzecznych między członami naczyń.
Siarka jest ważnym makroelementem. Rośliny pobierają ją z gleby w postaci jonu
siarczanowego (SO42– ). Siarczany w komórkach roślinnych są redukowane i przekształcane
w grupę sulfhydrylową (–SH) aminokwasu cysteiny. Do przeprowadzenia tej reakcji
konieczne są: ATP i czynnik redukujący – NADH lub NADPH.
a)
Podaj, z jakiego procesu zachodzącego w komórkach roślin mogą pochodzić zarówno cząsteczki ATP jak i NADH.
b)
Wyjaśnij, na czym polega rola NADH i NADPH jako czynników redukujących w opisanym procesie.
Jednym z osiągnięć ewolucyjnych gadów było wykształcenie błon płodowych. Na schemacie
przedstawiono rozmieszczenie błon płodowych w rozwijającym się jaju.
a)
Spośród podanych opisów błon płodowych zaznacz ten, który jest poprawnym opisem schematu.
1 – owodnia, 2 – kosmówka, 3 – omocznia.
1 – omocznia, 2 – owodnia, 3 – kosmówka.
1 – owodnia, 2 – omocznia, 3 – kosmówka.
1 – kosmówka, 2 – omocznia, 3 – owodnia.
b)
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla życia gadów na lądzie miało wykształcenie się błon płodowych w procesie ewolucji.
W 2008 r. nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny przyznano m.in. za odkrycie, że wirus
brodawczaka ludzkiego (HPV) może być jednym z czynników wywołujących raka szyjki
macicy. Choroba ta jest jedną z najgroźniejszych nowotworowych chorób kobiecych, na którą
rocznie umiera na świecie około 300 tys. kobiet.
Jak to odkrycie jest wykorzystane w profilaktyce medycznej?
