Zadania maturalne z biologii

401

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Protisty Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień

Wśród jednokomórkowych protistów wyróżniamy m.in. korzenionóżki (np. pełzak), wiciowce (np. euglena) i orzęski (np. pantofelek).

a)	Podaj cechę budowy komórek tych organizmów stanowiącą kryterium, na podstawie którego można odróżnić wymienione grupy.

b)	Uwzględniając to kryterium, podaj element budowy charakterystyczny dla komórek przedstawicieli każdej z wymienionych grup, który umożliwia im poruszanie się.

pełzak
euglena
pantofelek

402

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (2 pkt)

Układ hormonalny Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj/wymień

Zdolność odbioru sygnałów z otoczenia i odpowiedzi na te sygnały jest cechą organizmów. W organizmach wielokomórkowych istnieją złożone mechanizmy służące do tworzenia, przesyłania i odbioru sygnałów umożliwiających kontrolę nad powstawaniem i pracą wszystkich komórek.
Na schematach A i B przedstawiono dwa mechanizmy przekazywania sygnałów w organizmie wielokomórkowym.

Na podstawie schematów podaj jedną różnicę i jedno podobieństwo między nerwowym a hormonalnym mechanizmem pobudzania komórek docelowych.

Różnica

Podobieństwo

403

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Budowa i funkcje komórki Podaj/wymień

Uzupełnij tekst: wpisz w wyznaczone miejsca (1 i 2) nazwy właściwych podziałów jądra komórkowego.

U roślin występuje zjawisko zwane przemianą pokoleń. Stadium haploidalne – gametofit może być odrębnym organizmem, który w wyniku 1. niektórych komórek produkuje haploidalne gamety. Po połączeniu gamet powstaje zygota, z której rozwija się diploidalny sporofit. W określonych jego komórkach dochodzi do 2. , w wyniku czego powstają haploidalne zarodniki.

404

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj/wymień

Człowiek jest przedstawicielem strunowców (Chordata), lecz większość cech świadczących o przynależności do tego typu zwierząt występuje u człowieka jedynie w okresie zarodkowym.

Wymień dwie cechy charakterystyczne dla budowy strunowców, pojawiające się podczas rozwoju zarodkowego człowieka.

405

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (2 pkt)

Kręgowce - pozostałe Podaj/wymień

Na rysunkach przedstawiono przedstawicieli różnych gromad kręgowców.
Uwaga: Nie zachowano proporcji wielkości zwierząt.

Wpisz poniżej wszystkie numery, którymi na rysunkach oznaczono kręgowce

a)	należące do owodniowców:

b)	stałocieplne:

406

Matura Maj 2014, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18. (3 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Jelito cienkie jest najdłuższym odcinkiem przewodu pokarmowego człowieka. Treść pokarmowa docierająca do jelita cienkiego jest w nim przesuwana i w tym czasie podlega procesom trawienia chemicznego, a strawione składniki pokarmowe są wchłaniane do nabłonka jelita, skąd są przekazywane do naczyń krwionośnych lub limfatycznych.

Podaj po jednym przykładzie cech budowy jelita, które są przystosowaniem do:

przesuwania treści pokarmowej ,
trawienia pokarmu ,
wchłaniania strawionych składników pokarmowych .

407

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 19. (2 pkt)

Grzyby Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Poniżej zacytowano opis efektów zastosowania szczepionki mikoryzowej w pewnym ogrodzie, podany na forum internetowym.
„Wiosną 2011 r. zmikoryzowałam drzewa owocowe i nie tylko. Grusza, która nam ciągle chorowała, już pod koniec lata się rozrosła, a w tym roku pierwszy raz po latach obsypana była pięknymi, wielkimi owocami. Jabłoń również ma mnóstwo pięknych, dużych jabłek. Azalie, różaneczniki i róże świetnie przetrwały zimę i rosną doskonale”.

Na podstawie: www.tvn.pl

a)	Podaj, na czym polega mikoryza.

b)	Wyjaśnij, w jaki sposób mikoryza przyczyniła się do polepszenia stanu drzew owocowych i innych roślin opisanych w wypowiedzi.

408

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (3 pkt)

Stawonogi Podaj/wymień

Na rysunkach przedstawiono charakterystycznych przedstawicieli stawonogów.

a)	Podaj, który z przedstawionych stawonogów (A lub B) należy do gromady owadów, a który – do gromady pajęczaków.

A.
B.

b)	Przedstaw dwie, widoczne na rysunkach, charakterystyczne cechy budowy morfologicznej ciała osobników, które pozwalają na odróżnienie owadów od pajęczaków.

409

Matura Maj 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Nasienne Tkanki roślinne Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono przekrój poprzeczny przez łodygę moczarki kanadyjskiej – rośliny, której pędy znajdują się w toni wodnej.

Na podstawie dwóch cech widocznych na rysunku wykaż dwa przystosowania budowy anatomicznej łodygi moczarki do środowiska wodnego.

410

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Płazy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

U płazów wymiana gazowa zachodzi w płucach i przez skórę. Udział obydwu tych elementów w wymianie gazowej zależy od środowiska życia płazów.

Na uproszczonych rysunkach (I–III) przedstawiono budowę płuc u trzech przedstawicieli płazów.

a)	Na podstawie rysunków podaj, które płuca są charakterystyczne dla płazów żyjących

głównie w wodzie ,
niemal wyłącznie na lądzie .

b)	Wyjaśnij, na czym polegała adaptacja budowy płuc w związku z przejściem płazów do życia prawie wyłącznie na lądzie.