Komórki uzyskują energię w procesie oddychania tlenowego lub beztlenowego.
Na schemacie przedstawiono w uproszczeniu jeden z rodzajów oddychania komórkowego.
a)
Podaj nazwę typu oddychania komórkowego – tlenowe albo beztlenowe – przedstawionego na schemacie. Odpowiedź uzasadnij.
b)
Podaj nazwy albo wzory chemiczne substratów lub produktów oddychania, które należałoby wpisać w miejsca oznaczone na schemacie cyframi 1 i 2.
Na schemacie przedstawiono przemiany biochemiczne zachodzące w komórkach trzech
różnych narządów biegacza podczas sprintu – bardzo intensywnego biegu na krótkich
dystansach (do 400 m).
14.1. (0–1)
Wypisz ze schematu oznaczenie cyfrowe, które symbolizuje proces glikogenolizy, oraz wymień nazwy wszystkich narządów, w których ten proces zachodzi.
Glikogenoliza:
Narządy:
14.2 (0–2)
Na podstawie analizy schematu opisz, na czym polega różnica w przemianach mleczanu w komórkach wątroby i w komórkach mięśnia sercowego organizmu biegacza. W odpowiedzi odnieś się do obu narządów.
Cyjanki są związkami trującymi, których śladowe ilości mogą dostać się do organizmu.
Działanie toksyczne cyjanków polega na blokowaniu oksydazy cytochromowej, która jest
ostatnim ogniwem przenośników elektronów w łańcuchu oddechowym. W badaniach
laboratoryjnych stwierdzono, że już śladowe ilości jonów cyjankowych powodują wzrost
stężenia jonów mleczanowych w osoczu krwi.
Na podstawie: http://www.czytelniamedyczna.pl/3462,rozpoznanie-i-leczenie-zatruc-cyjankami-w-okresie-przedszpitalnym.html, „Postępy Nauk Medycznych”, nr 9/2010.
Wyjaśnij związek między działaniem cyjanków a wzrostem stężenia jonów mleczanowych we krwi człowieka.
Na rysunkach A i B przedstawiono dwa hipotetyczne połączenia między neuronami przez
liczne synapsy.
Podaj, na którym z rysunków – A czy B – zilustrowano prawidłowe połączenie dwóch neuronów przez synapsy. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając budowę neuronu i kierunek przepływu impulsu nerwowego.
Prawidłowe połączenie neuronów zilustrowano na rysunku , ponieważ
Zwierzęta, w zależności od wielkości i środowiska, w jakim żyją, przeprowadzają wymianę
gazową całą powierzchnią ciała lub przez wyspecjalizowane narządy wymiany gazowej.
Na rysunku przedstawiono w uproszczeniu fragment układu oddechowego owada.
a)
Podaj nazwy elementów przedstawionego narządu wymiany gazowej, oznaczonych na rysunku cyframi 1 i 2.
b)
Wykaż związek między budową i funkcjonowaniem układu oddechowego owadów a brakiem barwników oddechowych w ich hemolimfie.
Na schemacie przedstawiono komórkę gruczołową trzustki produkującą enzymy trawienne.
Na podstawie schematu opisz współdziałanie wszystkich wymienionych organelli w wydzielaniu enzymów trawiennych przez komórkę trzustki. W odpowiedzi uwzględnij funkcję każdego z nich.
Przykładem organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) są transgeniczne bakterie
Escherichia coli, wytwarzające ludzką insulinę. Do genomu tych bakterii wprowadzony
został fragment DNA, tzw. cDNA (ang. complementary DNA), syntezowany na matrycy
mRNA wyizolowanego z komórek trzustki, będącego matrycą do wytwarzania insuliny.
17.1. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego do genomu modyfikowanych bakterii nie wprowadza się odcinka DNA z genem ludzkiej insuliny, tylko cDNA wytworzone na podstawie mRNA transkrybowanego z tego genu.
17.2. (0–1)
Uzasadnij prawdziwość stwierdzenia: „Każdy organizm transgeniczny jest GMO, ale nie każdy GMO to organizm transgeniczny”.
Podczas metamorfozy kijanki do postaci dorosłej płaza zachodzi wiele zmian fizjologicznych.
W procesie tym ważną rolę odgrywa układ hormonalny. Na schemacie przedstawiono wpływ
układu hormonalnego na proces metamorfozy kijanki.
Na podstawie schematu przedstaw, na czym polega współdziałanie nadnerczy i tarczycy w procesie metamorfozy kijanki.
Błonnik pokarmowy to mieszanina substancji o charakterze polisacharydowym, zawierająca
głównie celulozę, hemicelulozy i pektyny, oraz niepolisacharydowym (ligniny, kutyny).
Odgrywa on ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego, chociaż
nie ma ani wartości odżywczych, ani energetycznych.
Uzasadnij, że błonnik pokarmowy nie ma dla organizmu człowieka wartości odżywczych.
